Stedelijk gebied, Struiken, Loofbossen en Naaldbossen
Periode
:
Gehele jaar
Aantal broedparen
:
Minder dan 40.000
Toename of afname
:
Lichte afname
Kenmerken
De bovenzijde is zwart van kleur
De onderzijde is wit met een roze waas
De kop is wit gekleurd
Soms is er een brede, zwarte wenkbrauwstreep aanwezig
De staart is langer dan het lichaam
Omschrijving
Door de zeer lange staart is de staartmees een onmiskenbare vogel. De staartmees is de enige Nederlandse vogel met een staart langer dan de rest van het lichaam. De kop is wit, met brede, zwarte wenkbrauwstrepen. Bij staartmezen uit het noorden en het oosten van Europa ontbreken de wenkbrauwstrepen, zodat de kop geheel wit is. Deze vogels worden gerekend tot een aparte ondersoort en zijn vooral in de winter ook in Nederland te zien.
In tegenstelling tot de meeste andere mezen, bouwt de staartmees een eigen nest. Van materialen als veren, spinrag en mos bouwt de vogel laag in de struiken een langwerpig nest, waarin ongeveer tien eieren gelegd worden. Vanwege de lange staart is het vrouwtje genoodzaakt met een gekromde staart te broeden.
In de winter zwerft de staartmees meestal in kleine groepjes rond. Doordat het belangrijkste voedsel van de staartmees uit insecten bestaat, kan een strenge, voedselarme winter veel slachtoffers maken.
